<P><STRONG>1解蔽:凡人之患,蔽於一曲,而闇於大理。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>治則復經,兩疑則惑矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>天下無二道,聖人無兩心。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今諸侯異政,百家異說,則必或是或非,或治或亂。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>亂國之君,亂家之人,此其誠心,莫不求正而以自為也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>妒繆於道,而人誘其所迨也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>私其所積,唯恐聞其惡也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>倚其所私,以觀異術,唯恐聞其美也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>是以與治雖走,而是己不輟也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>豈不蔽於一曲,而失正求也哉!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>心不使焉,則白黑在前而目不見,雷鼓在側而耳不聞,況於使者乎?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>德道之人,亂國之君非之上,亂家之人非之下,豈不哀哉!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>2解蔽:故為蔽:欲為蔽,惡為蔽,始為蔽,終為蔽,遠為蔽,近為蔽,博為蔽,淺為蔽,古為蔽,今為蔽。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>凡萬物異則莫不相為蔽,此心術之公患也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>3解蔽:昔人君之蔽者,夏桀殷紂是也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>桀蔽於末喜斯觀,而不知關龍逢,以惑其心,而亂其行。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>紂蔽於妲己、飛廉,而不知微子啟,以惑其心,而亂其行。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故群臣去忠而事私,百姓怨非而不用,賢良退處而隱逃,此其所以喪九牧之地,而虛宗廟之國也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>桀死於鬲山,紂縣於赤旆。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>身不先知,人又莫之諫,此蔽塞之禍也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>成湯鑒於夏桀,故主其心而慎治之,是以能長用伊尹,而身不失道,此其所以代夏王而受九有也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>文王監於殷紂,故主其心而慎治之,是以能長用呂望,而身不失道,此其所以代殷王而受九牧也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>遠方莫不致其珍;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故目視備色,耳聽備聲,口食備味,形居備宮,名受備號,生則天下歌,死則四海哭。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>夫是之謂至盛。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>《詩》曰:「鳳凰秋秋,其翼若干,其聲若簫。</STRONG><STRONG>有鳳有凰,樂帝之心。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>此不蔽之福也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>4解蔽:昔人臣之蔽者,唐鞅奚齊是也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>唐鞅蔽於欲權而逐載子,奚齊蔽於欲國而罪申生;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>唐鞅戮於宋,奚齊戮於晉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>逐賢相而罪孝兄,身為刑戮,然而不知,此蔽塞之禍也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故以貪鄙、背叛、爭權而不危辱滅亡者,自古及今,未嘗有之也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>鮑叔、甯戚、隰朋仁知且不蔽,故能持管仲,而名利福祿與管仲齊。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>召公、呂望仁知且不蔽,故能持周公而名利福祿與周公齊。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>傳曰:「知賢之為明,輔賢之謂能,勉之彊之,其福必長。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>此之謂也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>此不蔽之福也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>5解蔽:昔賓孟之蔽者,亂家是也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>墨子蔽於用而不知文。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>宋子蔽於欲而不知得。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>慎子蔽於法而不知賢。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>申子蔽於埶而不知知。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>惠子蔽於辭而不知實。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>莊子蔽於天而不知人。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故由用謂之道,盡利矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>由欲謂之道,盡嗛矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>由法謂之道,盡數矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>由埶謂之道,盡便矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>由辭謂之道,盡論矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>由天謂之道,盡因矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>此數具者,皆道之一隅也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>夫道者體常而盡變,一隅不足以舉之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>曲知之人,觀於道之一隅,而未之能識也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故以為足而飾之,內以自亂,外以惑人,上以蔽下,下以蔽上,此蔽塞之禍也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子仁知且不蔽,故學亂術足以為先王者也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>一家得周道,舉而用之,不蔽於成積也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故德與周公齊,名與三王並,此不蔽之福也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>6解蔽:聖人知心術之患,見蔽塞之禍,故無欲、無惡、無始、無終、無近、無遠、無博、無淺、無古、無今,兼陳萬物而中縣衡焉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>是故眾異不得相蔽以亂其倫也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>7解蔽:何謂衡?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>曰:道。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故心不可以不知道;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>心不知道,則不可道,而可非道。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>人孰欲得恣,而守其所不可,以禁其所可?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>以其不可道之心取人,則必合於不道人,而不合於道人。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>以其不可道之心與不道人論道人,亂之本也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>夫何以知?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>曰:心知道,然後可道;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>可道然後守道以禁非道。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>以其可道之心取人,則合於道人,而不合於不道之人矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>以其可道之心與道人論非道,治之要也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>何患不知?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故治之要在於知道。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>8解蔽:人何以知道?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>曰:心。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>心何以知?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>曰:虛壹而靜。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>心未嘗不臧也,然而有所謂虛;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>心未嘗不兩也,然而有所謂壹;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>心未嘗不動也,然而有所謂靜。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>人生而有知,知而有志;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>志也者,臧也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然而有所謂虛;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>不以所已臧害所將受謂之虛。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>心生而有知,知而有異;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>異也者,同時兼知之;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>同時兼知之,兩也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然而有所謂一;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>不以夫一害此一謂之壹。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>心臥則夢,偷則自行,使之則謀;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故心未嘗不動也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然而有所謂靜;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>不以夢劇亂知謂之靜。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>未得道而求道者,謂之虛壹而靜。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>作之:則將須道者之虛則人,將事道者之壹則盡,盡將思道者靜則察。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>知道察,知道行,體道者也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>虛壹而靜,謂之大清明。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>萬物莫形而不見,莫見而不論,莫論而失位。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>坐於室而見四海,處於今而論久遠。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>疏觀萬物而知其情,參稽治亂而通其度,經緯天地而材官萬物,制割大理而宇宙裡矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>恢恢廣廣,孰知其極?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>睪睪廣廣,孰知其德?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>涫涫紛紛,孰知其形?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>明參日月,大滿八極,夫是之謂大人。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>夫惡有蔽矣哉!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>9解蔽:心者,形之君也,而神明之主也,出令而無所受令。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>自禁也,自使也,自奪也,自取也,自行也,自止也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故口可劫而使墨云,形可劫而使詘申,心不可劫而使易意,是之則受,非之則辭。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故曰:心容,其擇也無禁,必自現,其物也雜博,其情之至也不貳。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>《詩》云:「采采卷耳,不盈傾筐。</STRONG><STRONG>嗟我懷人,寘彼周行。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>傾筐易滿也,卷耳易得也,然而不可以貳周行。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故曰:心枝則無知,傾則不精,貳則疑惑。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>以贊稽之,萬物可兼知也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>身盡其故則美。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>類不可兩也,故知者擇一而壹焉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>10解蔽:農精於田,而不可以為田師;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>賈精於市,而不可以為市師;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>工精於器,而不可以為器師。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>有人也,不能此三技,而可使治三官。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>曰:精於道者也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>精於物者也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>精於物者以物物,精於道者兼物物。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故君子壹於道,而以贊稽物。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>壹於道則正,以贊稽物則察;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>以正志行察論,則萬物官矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>昔者舜之治天下也,不以事詔而萬物成。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>處一危之,其榮滿側;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>養一之微,榮矣而未知。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故道經曰:「人心之危,道心之微。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>危微之幾,惟明君子而後能知之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故人心譬如槃水,正錯而勿動,則湛濁在下,而清明在上,則足以見鬒眉而察理矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>微風過之,湛濁動乎下,清明亂於上,則不可以得大形之正也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>心亦如是矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故導之以理,養之以清,物莫之傾,則足以定是非決嫌疑矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>小物引之,則其正外易,其心內傾,則不足以決麤理矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故好書者眾矣,而倉頡獨傳者,壹也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>好稼者眾矣,而后稷獨傳者,壹也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>好樂者眾矣,而夔獨傳者,壹也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>好義者眾矣,而舜獨傳者,壹也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>倕作弓,浮游作矢,而羿精於射;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>奚仲作車,乘杜作乘馬,而造父精於御:自古及今,未嘗有兩而能精者也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>曾子曰:「是其庭可以搏鼠,惡能與我歌矣!」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>11解蔽:空石之中有人焉,其名曰觙。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>其為人也,善射以好思。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>耳目之欲接,則敗其思;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>蚊虻之聲聞,則挫其精。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>是以闢耳目之欲,而遠蚊虻之聲,閑居靜思則通。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>思仁若是,可謂微乎?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孟子惡敗而出妻,可謂能自彊矣;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>有子惡臥而焠掌,可謂能自忍矣;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>未及好也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>闢耳目之欲,可謂自彊矣,未及思也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>蚊虻之聲聞則挫其精,可謂危矣;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>未可謂微也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>夫微者,至人也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>至人也,何彊?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>何忍?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>何危?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故濁明外景,清明內景,聖人縱其欲,兼其情,而制焉者理矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>夫何彊?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>何忍?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>何危?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故仁者之行道也,無為也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>聖人之行道也,無彊也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>仁者之思也恭,聖者之思也樂。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>此治心之道也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>12解蔽:凡觀物有疑,中心不定,則外物不清。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>吾慮不清,未可定然否也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>冥冥而行者,見寢石以為伏虎也,見植林以為後人也:冥冥蔽其明也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>醉者越百步之溝,以為蹞步之澮也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>俯而出城門,以為小之閨也:酒亂其神也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>厭目而視者,視一為兩;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>掩耳而聽者,聽漠漠而以為哅哅:埶亂其官也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故從山上望牛者若羊,而求羊者不下牽也:遠蔽其大也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>從山下望木者,十仞之木若箸,而求箸者不上折也:高蔽其長也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>水動而景搖,人不以定美惡:水埶玄也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>瞽者仰視而不見星,人不以定有無:用精惑也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>有人焉以此時定物,則世之愚者也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>彼愚者之定物,以疑決疑,決必不當。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>夫苟不當,安能無過乎?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>13解蔽:夏首之南有人焉;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>曰涓蜀梁。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>其為人也,愚而善畏。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>明月而宵行,俯見其影,以為伏鬼也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>仰視其髮,以為立魅也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>背而走,比至其家,失氣而死。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>豈不哀哉!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>凡人之有鬼也,必以其感忽之間,疑玄之時定1之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>此人之所以無有而有無之時也,而己以定事。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故傷於濕而痺,痺而擊鼓烹豚,則必有敝鼓喪豚之費矣,而未有俞疾之福也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故雖不在夏首之南,則無以異矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>1.定:原錯為「正」。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>CHANT據王念孫說改14解蔽:凡以知,人之性也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>可以知,物之理也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>以可以知人之性,求可以知物之理,而無所疑止之,則沒世窮年不能徧也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>其所以貫理焉雖億萬,已不足浹萬物之變,與愚者若一。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>學、老身長子,而與愚者若一,猶不知錯,夫是之謂妄人。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故學也者,固學止之也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>惡乎止之?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>曰:止諸至足。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>曷謂至足?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>曰:聖王。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>聖也者,盡倫者也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>王也者,盡制者也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>兩盡者,足以為天下極矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故學者以聖王為師,案以聖王之制為法,法其法以求其統類,以務象效其人。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>嚮是而務,士也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>類是而幾,君子也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>知之,聖人也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故有知非以慮是,則謂之懼;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>有勇非以持是,則謂之賊;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>察孰非以分是,則謂之篡;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>多能非以脩蕩是,則謂之知;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>辯利非以言是,則謂之詍。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>傳曰:「天下有二:非察是,是察非。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>謂合王制不合王制也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>天下有不以是為隆正也,然而猶有能分是非、治曲直者邪?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>15解蔽:若夫非分是非,非治曲直,非辨治亂,非治人道,雖能之無益於人,不能無損於人;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>案直將治怪說,玩奇辭,以相撓滑也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>案彊鉗而利口,厚顏而忍詬,無正而恣睢,妄辨而幾利;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>不好辭讓,不敬禮節,而好相推擠:此亂世姦人之說也,則天下之治說者,方多然矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>傳曰:「析辭而為察,言物而為辨,君子賤之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>博聞彊志,不合王制,君子賤之。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>此之謂也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>16解蔽:為之無益於成也,求之無益於得也,憂戚之無益於幾也,則廣焉能棄之矣,不以自妨也,不少頃干之胸中。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>不慕往,不閔來,無邑憐之心,當時則動,物至而應,事起而辨,治亂可否,昭然明矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>17解蔽:周而成,泄而敗,明君無之有也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>宣而成,隱而敗,闇君無之有也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故人君者,周則讒言至矣,直言反矣;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>小人邇而君子遠矣!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>《詩》云:「墨以為明,狐狸而蒼。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>此言上幽而下險也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>君人者,宣則直言至矣,而讒言反矣;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>君子邇而小人遠矣!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>《詩》云:「明明在下,赫赫在上。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>此言上明而下化也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG></STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P> 本帖最後由 楊籍富 於 2013-3-15 12:51 編輯 <br /><br /><P align=center><STRONG><FONT size=5>【<FONT color=red>荀子●正名</FONT>】</FONT></STRONG></P>
<P><STRONG>1正名:後王之成名:刑名從商,爵名從周,文名從禮,散名之加於萬物者,則從諸夏之成俗曲期,遠方異俗之鄉,則因之而為通。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>2正名:散名之在人者:生之所以然者謂之性;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>性之和所生,精合感應,不事而自然謂之性。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>性之好、惡、喜、怒、哀、樂謂之情。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>情然而心為之擇謂之慮。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>心慮而能為之動謂之偽;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>慮積焉,能習焉,而後成謂之偽。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>正利而為謂之事。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>正義而為謂之行。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>所以知之在人者謂之知;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>知有所合謂之智。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>所以能之在人者謂之能;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>能有所合謂之能。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>性傷謂之病。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>節遇謂之命:是散名之在人者也,是後王之成名也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>3正名:故王者之制名,名定而實辨,道行而志通,則慎率民而一焉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故析辭擅作名,以亂正名,使民疑惑,人多辨訟,則謂之大姦。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>其罪猶為符節度量之罪也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故其民莫敢託為奇辭以亂正名,故其民愨;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>愨則易使,易使則公。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>其民莫敢託為奇辭以亂正名,故壹於道法,而謹於循令矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>如是則其跡長矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>跡長功成,治之極也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>是謹於守名約之功也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今聖王沒,名守慢,奇辭起,名實亂,是非之形不明,則雖守法之吏,誦數之儒,亦皆亂也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>若有王者起,必將有循於舊名,有作於新名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然則所為有名,與所緣以同異,與制名之樞要,不可不察也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>4正名:異形離心交喻,異物名實玄紐,貴賤不明,同異不別;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>如是,則志必有不喻之患,而事必有困廢之禍。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故知者為之分別制名以指實,上以明貴賤,下以辨同異。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>貴賤明,同異別,如是則志無不喻之患,事無困廢之禍,此所為有名也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>5正名:然則何緣而以同異?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>曰:緣天官。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>凡同類同情者,其天官之意物也同。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故比方之疑似而通,是所以共其約名以相期也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>形體、色理以目異;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>聲音清濁、調竽、奇聲以耳異;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>甘、苦、鹹、淡、辛、酸、奇味以口異;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>香、臭、芬、鬱、腥、臊、漏庮、奇臭以鼻異;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>疾、癢、凔、熱、滑、鈹、輕、重以形體異;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>說、故、喜、怒、哀、樂、愛、惡、欲以心異。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>心有徵知。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>徵知,則緣耳而知聲可也,緣目而知形可也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然而徵知必將待天官之當簿其類,然後可也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>五官簿之而不知,心徵知而無說,則人莫不然謂之不知。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>此所緣而以同異也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>6正名:然後隨而命之,同則同之,異則異之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>單足以喻則單,單不足以喻則兼;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>單與兼無所相避則共;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>雖共不為害矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>知異實者之異名也,故使異實者莫不異名也,不可亂也,猶使同實者莫不同名也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>7正名:故萬物雖眾,有時而欲無舉之,故謂之物;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>物也者,大共名也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>推而共之,共則有共,至於無共然後止。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>有時而欲徧舉之,故謂之鳥獸。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>鳥獸也者,大別名也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>推而別之,別則有別,至於無別然後止。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>8正名:名無固宜,約之以命,約定俗成謂之宜,異於約則謂之不宜。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>名無固實,約之以命實,約定俗成,謂之實名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>名有固善,徑易而不拂,謂之善名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>9正名:物有同狀而異所者,有異狀而同所者,可別也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>狀同而為異所者,雖可合,謂之二實。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>狀變而實無別而為異者,謂之化。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>有化而無別,謂之一實。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>此事之所以稽實定數也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>此制名之樞要也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>後王之成名,不可不察也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>10正名:「見侮不辱」,「聖人不愛己」,「殺盜非殺人也」,此惑於用名以亂名者也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>驗之所為有名,而觀其孰行,則能禁之矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>「山淵平」,「情欲寡」,「芻豢不加甘,大鐘不加樂」,此惑於用實,以亂名者也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>驗之所緣無1以同異,而觀其孰調,則能禁之矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>「非而謁楹」,「有牛馬非馬也,」此惑於用名以亂實者也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>驗之名約,以其所受,悖其所辭,則能禁之矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>1.無:刪除。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>據《群書治要》本補,說見王念孫《讀書雜志》、王先謙《荀子集解》。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>11正名:凡邪說辟言之離正道而擅作者,無不類於三惑者矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故明君知其分而不與辨也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>夫民易一以道,而不可與共故。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故明君臨之以勢,道之以道,申之以命,章之以論,禁之以刑。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故其民之化道也如神,辨埶惡用矣哉!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今聖王沒,天下亂,姦言起,君子無埶以臨之,無刑以禁之,故辨說也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>實不喻,然後命,命不喻,然後期,期不喻,然後說,說不喻,然後辨。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故期命辨說也者,用之大文也,而王業之始也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>名聞而實喻,名之用也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>累而成文,名之麗也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>用麗俱得,謂之知名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>名也者,所以期累實也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>辭也者,兼異實之名以論一意也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>辨說也者,不異實名以喻動靜之道也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>期命也者,辨說之用也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>辨說也者,心之象道也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>心也者,道之工宰也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>道也者,治之經理也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>心合於道,說合於心,辭合於說。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>正名而期,質請而喻,辨異而不過,推類而不悖。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>聽則合文,辨則盡故。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>以正道而辨姦,猶引繩以持曲直。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>是故邪說不能亂,百家無所竄。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>有兼聽之明,而無矜奮之容;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>有兼覆之厚,而無伐德之色。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>說行則天下正,說不行則白道而冥窮。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>是聖人之辨說也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>《詩》曰:「顒顒卬卬,如圭如璋,令聞令望,豈弟君子,四方為綱。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>此之謂也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>12正名:辭讓之節得矣,長少之理順矣;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>忌諱不稱,祅辭不出。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>以仁心說,以學心聽,以公心辨。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>不動乎眾人之非譽,不治觀者之耳目,不賂貴者之權埶,不利傳辟者之辭。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故能處道而不貳,咄而不奪,利而不流,貴公正而賤鄙爭,是士君子之辨說也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>《詩》曰:「長夜漫兮,永思騫兮,大古之不慢兮,禮義之不愆兮,何恤人之言兮!」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>此之謂也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>13正名:君子之言,涉然而精,俛然而類,差差然而齊。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>彼正其名,當其辭,以務白其志義者也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>彼名辭也者,志義之使也,足以相通,則舍之矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>苟之,姦也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故名足以指實,辭足以見極,則舍之矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>外是者,謂之訒,是君子之所棄,而愚者拾以為己寶。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故愚者之言,芴然而粗,嘖然而不類,誻誻然而沸,彼誘其名,眩其辭,而無深於其志義者也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故窮藉而無極,甚勞而無功,貪而無名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故知者之言也,慮之易知也,行之易安也,持之易立也,成則必得其所好,而不遇其所惡焉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>而愚者反是。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>《詩》曰:「為鬼為蜮,則不可得。</STRONG><STRONG>有靦面目,視人罔極。</STRONG><STRONG>作此好歌,以極反側。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>此之謂也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>14正名:凡語治而待去欲者,無以道欲而困於有欲者也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>凡語治而待寡欲者,無以節欲而困於多欲者也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>有欲無欲,異類也,生死也,非治亂也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>欲之多寡,異類也,情之數也,非治亂也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>欲不待可得,而求者從所可。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>欲不待可得,所受乎天也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>求者從所可,所受乎心也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>所受乎天之一欲,制於所受乎心之多,固難類所受乎天也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>人之所欲生甚矣,人之惡死甚矣;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然而人有從生成死者,非不欲生而欲死也,不可以生而可以死也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故欲過之而動不及,心止之也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>心之所可中理,則欲雖多,奚傷於治?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>欲不及而動過之,心使之也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>心之所可失理,則欲雖寡,奚止於亂?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故治亂在於心之所可,亡於情之所欲。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>不求之其所在,而求之其所亡,雖曰我得之,失之矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>15正名:性者、天之就也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>情者、性之質也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>欲者、情之應也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>以所欲為可得而求之,情之所必不免也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>以為可而道之,知所必出也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故雖為守門,欲不可去,性之具也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>雖為天子,欲不可盡。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>欲雖不可盡,可以近盡也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>欲雖不可去,求可節也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>所欲雖不可盡,求者猶近盡;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>欲雖不可去,所求不得,慮者欲節求也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>道者、進則近盡,退則節求,天下莫之若也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>16正名:凡人莫不從其所可,而去其所不可。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>知道之莫之若也,而不從道者,無之有也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>假之有人而欲南,無多;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>而惡北,無寡,豈為夫南之不可盡也,離南行而北走也哉!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今人所欲,無多;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>所惡,無寡,豈為夫所欲之不可盡也,離得欲之道,而取所惡也哉!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故可道而從之,奚以損之而亂?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>不可道而離之,奚以益之而治?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故知者論道而已矣,小家珍說之所願者皆衰矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>17正名:凡人之取也,所欲未嘗粹而來也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>其去也,所惡未嘗粹而往也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故人無動而不可以不與權俱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>衡不正,則重縣於仰,而人以為輕;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>輕縣於俛,而人以為重;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>此人所以惑於輕重也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>權不正,則禍託於欲,而人以為福;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>福託於惡,而人以為禍;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>此亦人所以惑於禍福也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>道者,古今之正權也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>離道而內自擇,則不知禍福之所託。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>易者,以一易一,人曰:無得亦無喪也,以一易兩,人曰:無喪而有得也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>以兩易一,人曰:無得而有喪也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>計者取所多,謀者從所可。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>以兩易一,人莫之為,明其數也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>從道而出,猶以一易兩也,奚喪!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>離道而內自擇,是猶以兩易一也,奚得!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>其累百年之欲,易一時之嫌,然且為之,不明其數也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>18正名:有嘗試深觀其隱而難者:志輕理而不重物者,無之有也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>外重物而不內憂者,無之有也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>行離理而不外危者,無之有也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>外危而不內恐者,無之有也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>心憂恐,則口銜芻豢而不知其味,耳聽鐘鼓而不知其聲,目視黼黻而不知其狀,輕煖平簟而體不知其安。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故嚮萬物之美而不能嗛也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>假而得間而嗛之,則不能離也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故嚮萬物之美而盛憂,兼萬物之美而盛害,如此者,其求物也,養生也?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>粥壽也?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故欲養其欲而縱其情,欲養其性而危其形,欲養其樂而攻其心,欲養其名而亂其行,如此者,雖封侯稱君,其與夫盜無以異;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>乘軒戴絻,其與無足無以異。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>夫是之謂以己為物役矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>19正名:心平愉,則色不及傭而可以養目,聲不及傭而可以養耳,蔬食菜羹而可以養口,麤布之衣,麤紃之履,而可以養體。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>局室、蘆簾、稿蓐、敝机筵,而可以養形。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故雖無萬物之美而可以養樂,無埶列之位而可以養名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>如是而加天下焉,其為天下多,其私樂少矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>夫是之謂重己役物。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>20正名:無稽之言,不見之行,不聞之謀,君子慎之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG></STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P> 本帖最後由 楊籍富 於 2013-3-15 12:52 編輯 <br /><br /><P align=center><STRONG><FONT size=5>【<FONT color=red>荀子●性惡</FONT>】</FONT></STRONG></P>
<P><STRONG>1性惡:人之性惡,其善者偽也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今人之性,生而有好利焉,順是,故爭奪生而辭讓亡焉;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>生而有疾惡焉,順是,故殘賊生而忠信亡焉;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>生而有耳目之欲,有好聲色焉,順是,故淫亂生而禮義文理亡焉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然則從人之性,順人之情,必出於爭奪,合於犯分亂理,而歸於暴。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故必將有師法之化,禮義之道,然後出於辭讓,合於文理,而歸於治。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>用此觀之,人之性惡明矣,其善者偽也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>2性惡:故枸木必將待檃栝、烝矯然後直;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>鈍金必將待礱厲然後利;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今人之性惡,必將待師法然後正,得禮義然後治,今人無師法,則偏險而不正;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>無禮義,則悖亂而不治,古者聖王以人性惡,以為偏險而不正,悖亂而不治,是以為之起禮義,制法度,以矯飾人之情性而正之,以擾化人之情性而導之也,始皆出於治,合於道者也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今人之化師法,積文學,道禮義者為君子;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>縱性情,安恣睢,而違禮義者為小人。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>用此觀之,人之性惡明矣,其善者偽也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>3性惡:孟子曰:「今之學者,其性善。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>4性惡:曰:是不然。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>是不及知人之性,而不察乎人之性偽之分者也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>凡性者,天之就也,不可學,不可事。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>禮義者,聖人之所生也,人之所學而能,所事而成者也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>不可學,不可事,而在人者,謂之性;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>可學而能,可事而成之在人者,謂之偽。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>是性偽之分也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今人之性,目可以見,耳可以聽;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>夫可以見之明不離目,可以聽之聰不離耳,目明而耳聰,不可學明矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>5性惡:孟子曰:「今人之性善,將皆失喪其性故也。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>6性惡:曰:若是則過矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今人之性,生而離其朴,離其資,必失而喪之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>用此觀之,然則人之性惡明矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>所謂性善者,不離其朴而美之,不離其資而利之也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>使夫資朴之於美,心意之於善,若夫可以見之明不離目,可以聽之聰不離耳,故曰目明而耳聰也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今人之性,飢而欲飽,寒而欲煖,勞而欲休,此人之情性也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今人見長而不敢先食者,將有所讓也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>勞而不敢求息者,將有所代也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>夫子之讓乎父,弟之讓乎兄,子之代乎父,弟之代乎兄,此二行者,皆反於性而悖於情也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然而孝子之道,禮義之文理也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故順情性則不辭讓矣,辭讓則悖於情性矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>用此觀之,人之性惡明矣,其善者偽也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>7性惡:問者曰:「人之性惡,則禮義惡生?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>8性惡:應之曰:凡禮義者,是生於聖人之偽,非故生於人之性也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故陶人埏埴而為器,然則器生於陶人之偽,非故生於人之性也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故工人斲木而成器,然則器生於工人之偽,非故生於人之性也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>聖人積思慮,習偽故,以生禮義而起法度,然則禮義法度者,是生於聖人之偽,非故生於人之性也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>若夫目好色,耳好聽,口好味,心好利,骨體膚理好愉佚,是皆生於人之情性者也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>感而自然,不待事而後生之者也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>夫感而不能然,必且待事而後然者,謂之生於偽。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>是性偽之所生,其不同之徵也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>9性惡:故聖人化性而起偽,偽起而生禮義,禮義生而制法度;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然則禮義法度者,是聖人之所生也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故聖人之所以同於眾,其不異於眾者,性也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>所以異而過眾者,偽也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>夫好利而欲得者,此人之情性也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>假之有弟兄資財而分者,且順情性,好利而欲得,若是,則兄弟相拂奪矣;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>且化禮義之文理,若是,則讓乎國人矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故順情性則弟兄爭矣,化禮義則讓乎國人矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>10性惡:凡人之欲為善者,為性惡也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>夫薄願厚,惡願美,狹願廣,貧願富,賤願貴,苟無之中者,必求於外。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故富而不願財,貴而不願埶,苟有之中者,必不及於外。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>用此觀之,人之欲為善者,為性惡也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今人之性,固無禮義,故彊學而求有之也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>性不知禮義,故思慮而求知之也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然則性而已,則人無禮義,不知禮義。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>人無禮義則亂,不知禮義則悖。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然則性而已,則悖亂在己。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>用此觀之,人之性惡明矣,其善者偽也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>11性惡:孟子曰:「人之性善。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>12性惡:曰:是不然。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>凡古今天下之所謂善者,正理平治也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>所謂惡者,偏險悖亂也:是善惡之分也矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今誠以人之性固正理平治邪,則有惡用聖王,惡用禮義哉?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>雖有聖王禮義,將曷加於正理平治也哉?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今不然,人之性惡。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故古者聖人以人之性惡,以為偏險而不正,悖亂而不治,故為之立君上之埶以臨之,明禮義以化之,起法正以治之,重刑罰以禁之,使天下皆出於治,合於善也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>是聖王之治而禮義之化也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今當試去君上之埶,無禮義之化,去法正之治,無刑罰之禁,倚而觀天下民人之相與也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>若是,則夫彊者害弱而奪之,眾者暴寡而譁之,天下悖亂而相亡,不待頃矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>用此觀之,然則人之性惡明矣,其善者偽也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>13性惡:故善言古者,必有節於今;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>善言天者,必有徵於人。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>凡論者貴其有辨合,有符驗。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故坐而言之,起而可設,張而可施行。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今孟子曰:「人之性善。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>無辨合符驗,坐而言之,起而不可設,張而不可施行,豈不過甚矣哉!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故性善則去聖王,息禮義矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>性惡則與聖王,貴禮義矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故檃栝之生,為枸木也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>繩墨之起,為不直也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>立君上,明禮義,為性惡也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>用此觀之,然則人之性惡明矣,其善者偽也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>14性惡:直木不待檃栝而直者,其性直也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>枸木必將待檃栝烝矯然後直者,以其性不直也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今人之性惡,必將待聖王之治,禮義之化,然後始出於治,合於善也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>用此觀之,人之性惡明矣,其善者偽也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>15性惡:問者曰:「禮義積偽者,是人之性,故聖人能生之也。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>16性惡:應之曰:是不然。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>夫陶人埏埴而生瓦,然則瓦埴豈陶人之性也哉?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>工人斲木而生器,然則器木豈工人之性也哉?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>夫聖人之於禮義也,辟則陶埏而生之也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然則禮義積偽者,豈人之本性也哉!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>凡人之性者,堯舜之與桀跖,其性一也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>君子之與小人,其性一也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今將以禮義積偽為人之性邪?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然則有曷貴堯禹,曷貴君子矣哉!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>凡貴堯禹君子者,能化性,能起偽,偽起而生禮義。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然則聖人之於禮義積偽也,亦猶陶埏而為之也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>用此觀之,然則禮義積偽者,豈人之性也哉!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>所賤於桀跖小人者,從其性,順其情,安恣睢,以出乎貪利爭奪。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故人之性惡明矣,其善者偽也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>天非私曾騫孝己而外眾人也,然而曾騫孝己獨厚於孝之實,而全於孝之名者,何也?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>以綦於禮義故也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>天非私齊魯之民而外秦人也,然而於父子之義,夫婦之別,不如齊魯之孝具敬文者,何也?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>以秦人從情性,安恣睢,慢於禮義故也,豈其性異矣哉!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>17性惡:「塗之人可以為禹。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>曷謂也?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>18性惡:曰:凡禹之所以為禹者,以其為仁義法正也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然則仁義法正有可知可能之理。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然而塗之人也,皆有可以知仁義法正之質,皆有可以能仁義法正之具,然則其可以為禹明矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今以仁義法正為固無可知可能之理邪?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然則唯禹不知仁義法正,不能仁義法正也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>將使塗之人固無可以知仁義法正之質,而固無可以能仁義法正之具邪?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然則塗之人也,且內不可以知父子之義,外不可以知君臣之正。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今不然。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>塗之人者,皆內可以知父子之義,外可以知君臣之正,然則其可以知之質,可以能之具,其在塗之人明矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今使塗之人者,以其可以知之質,可以能之具,本夫仁義法正之可知可能之理,可能之具,然則其可以為禹明矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今使塗之人伏術為學,專心一志,思索孰察,加日縣久,積善而不息,則通於神明,參於天地矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故聖人者,人之所積而致矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>19性惡:曰:「聖可積而致,然而皆不可積,何也?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>20性惡:曰:可以而不可使也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故小人可以為君子,而不肯為君子;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>君子可以為小人,而不肯為小人。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>小人君子者,未嘗不可以相為也,然而不相為者,可以而不可使也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故塗之人可以為禹,則然;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>塗之人能為禹,則未必然也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>雖不能為禹,無害可以為禹。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>足可以遍行天下,然而未嘗有遍行天下者也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>夫工匠農賈,未嘗不可以相為事也,然而未嘗能相為事也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>用此觀之,然則可以為,未必能也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>雖不能,無害可以為。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然則能不能之與可不可,其不同遠矣,其不可以相為明矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>21性惡:堯問於舜曰:「人情何如?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>舜對曰:「人情甚不美,又何問焉!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>妻子具而孝衰於親,嗜欲得而信衰於友,爵祿盈而忠衰於君。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>人之情乎!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>人之情乎!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>甚不美,又何問焉!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>唯賢者為不然。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>22性惡:有聖人之知者,有士君子之知者,有小人之知者,有役夫之知者。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>多言則文而類,終日議其所以,言之千舉萬變,其統類一也:是聖人之知也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>少言則徑而省,論而法,若佚之以繩:是士君子之知也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>其言也諂,其行也悖,其舉事多悔:是小人之知也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>齊給便敏而無類,雜能旁魄而無用,析速粹孰而不急,不恤是非,不論曲直,以期勝人為意,是役夫之知也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>23性惡:有上勇者,有中勇者,有下勇者。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>天下有中,敢直其身;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>先王有道,敢行其意;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>上不循於亂世之君,下不俗於亂世之民;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>仁之所在無貧窮,仁之所亡無富貴;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>天下知之,則欲與天下同苦樂之;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>天下不知之,則傀然獨立天地之間而不畏:是上勇也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>禮恭而意儉,大齊信焉,而輕貨財;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>賢者敢推而尚之,不肖者敢援而廢之:是中勇也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>輕身而重貨,恬禍而廣解苟免,不恤是非然不然之情,以期勝人為意:是下勇也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>24性惡:繁弱、鉅黍古之良弓也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然而不得排檠則不能自正。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>桓公之蔥,太公之闕,文王之錄,莊君之曶,闔閭之干將、莫邪、鉅闕、辟閭,此皆古之良劍也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然而不加砥厲則不能利,不得人力則不能斷。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>驊騮、騹驥、纖離、綠耳,此皆古之良馬也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然而必前有銜轡之制,後有鞭策之威,加之以造父之駛,然後一日而致千里也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>夫人雖有性質美而心辯知,必將求賢師而事之,擇良友而友之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>得賢師而事之,則所聞者堯舜禹湯之道也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>得良友而友之,則所見者忠信敬讓之行也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>身日進於仁義而不自知也者,靡使然也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今與不善人處,則所聞者欺誣詐偽也,所見者汙漫淫邪貪利之行也,身且加於刑戮而不自知者,靡使然也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>傳曰:「不知其子視其友,不知其君視其左右。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>靡而已矣!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>靡而已矣!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG></STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P> 本帖最後由 楊籍富 於 2013-3-15 12:49 編輯 <br /><br /><P align=center><STRONG><FONT size=5>【<FONT color=red>荀子●君子</FONT>】</FONT></STRONG></P>
<P><STRONG>1君子:天子無妻,告人無匹也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>四海之內無客禮,告無適也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>足能行,待相者然後進;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>口能言,待官人然後詔。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>不視而見,不聽而聰,不言而信,不慮而知,不動而功,告至備也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>天子也者,埶至重,形至佚,心至愈,志無所詘,形無所勞,尊無上矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>《詩》曰:「普天之下,莫非王土;</STRONG><STRONG>率土之濱,莫非王臣。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>此之謂也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>2君子:聖王在上,分義行乎下,則士大夫無流淫之行,百吏官人無怠慢之事,眾庶百姓無姦怪之俗,無盜賊之罪,莫敢犯上之大禁,天下曉然皆知夫盜竊之不可以為富也,皆知夫賊害之不可以為壽也,皆知夫犯上之禁不可以為安也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>由其道則人得其所好焉,不由其道則必遇其所惡焉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>是故刑罰綦省而威行如流,世曉然皆知夫為姦則雖隱竄逃亡之由不足以免也,故莫不服罪而請。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>《書》云:「凡人自得罪。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>此之謂也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>3君子:故刑當罪則威,不當罪則侮;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>爵當賢則貴,不當賢則賤。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>古者刑不過罪,爵不踰德。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故殺其父而臣其子,殺其兄而臣其弟。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>刑罰不怒罪,爵賞不踰德,分然各以其誠通。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>是以為善者勸,為不善者沮;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>刑罰綦省,而威行如流,政令致明,而化易如神。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>傳曰:「一人有慶,兆民賴之。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>此之謂也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>4君子:亂世則不然:刑罰怒罪,爵賞踰德,以族論罪,以世舉賢。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故一人有罪,而三族皆夷,德雖如舜,不免刑均,是以族論罪也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>先祖當賢,後子孫必顯,行雖如桀紂,列從必尊,此以世舉賢也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>以族論罪,以世舉賢,雖欲無亂,得乎哉!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>《詩》曰:「百川沸騰,山冢崒崩,高岸為谷,深谷為陵。</STRONG><STRONG>哀今之人,胡憯莫懲!」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>此之謂也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>5君子:論法聖王,則知所貴矣;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>以義制事,則知所利矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>論知所貴,則知所養矣;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>事知所利,則動知所出矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>二者是非之本,得失之原也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故成王之於周公也,無所往而不聽,知所貴也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>桓公之於管仲也,國事無所往而不用,知所利也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>吳有伍子胥而不能用,國至於亡,倍道失賢也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故尊聖者王,貴賢者霸,敬賢者存,慢賢者亡,古今一也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故尚賢,使能,等貴賤,分親疏,序長幼,此先王之道也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故尚賢使能,則主尊下安;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>貴賤有等,則令行而不流;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>親疏有分,則施行而不悖;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>長幼有序,則事業捷成而有所休。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故仁者,仁此者也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>義者,分此者也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>節者,死生此者也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>忠者,惇慎此者也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>兼此而能之備矣;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>備而不矜,一自善也,謂之聖。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>不矜矣,夫故天下不與爭能,而致善用其功。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>有而不有也,夫故為天下貴矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>《詩》曰:「淑人君子,其儀不忒;</STRONG><STRONG>其儀不忒,正是四國。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>此之謂也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG></STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P> 本帖最後由 楊籍富 於 2013-3-15 12:49 編輯 <br /><br /><P align=center><STRONG><FONT size=5>【<FONT color=red>荀子●成相</FONT>】</FONT></STRONG></P>
<P><STRONG>1成相:請成相:世之殃,愚闇愚闇墮賢良!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>人主無賢,如瞽無相,何倀倀!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>請布基,慎聖人,愚而自專事不治。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>主忌苟勝,群臣莫諫,必逢災。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>論臣過,反其施,尊主安國尚賢義。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>拒諫飾非,愚而上同,國必禍。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>曷謂「罷」?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>國多私,比周還主黨與施。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>遠賢近讒,忠臣蔽塞主埶移。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>曷謂「賢」?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>明君臣,上能尊主下愛民。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>主誠聽之,天下為一海內賓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>主之孽,讒人達,賢能遁逃國乃蹙。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>愚以重愚,闇以重闇,成為桀。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>世之災,妒賢能,飛廉知政任惡來。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>卑其志意,大其園圃高其臺。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>武王怒,師牧野,紂卒易鄉啟乃下。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>武王善之,封之於宋立其祖。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>世之衰,讒人歸,比干見刳箕子累。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>武王誅之,呂尚招麾殷民懷。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>世之禍,惡賢士,子胥見殺百里徙。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>穆公任之,強配五伯六卿施。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>世之愚,惡大儒,逆斥不通孔子拘。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>展禽三絀,春申道綴,基畢輸。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>請牧基,賢者思,堯在萬世如見之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>讒人罔極,險陂傾側此之疑。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>基必施,辨賢罷,文武之道同伏戲,由之者治,不由者亂,何疑為?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>凡成相,辨法方,至治之極復後王。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>慎墨季惠,百家之說欺不詳。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>治復一,脩之吉,君子執之心如結,眾人貳之,讒夫棄之,形是詰。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>水至平,端不傾,心術如此象聖人。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>人而有埶,直而用抴必參天。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>世無王,窮賢良,暴人芻豢,仁人糟糠;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>禮樂息滅,聖人隱伏,墨術行。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>治之經,禮與刑,君子以脩百姓寧。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>明德慎罰,國家既治四海平。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>治之志,後埶富,君子誠之好以待。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>處之敦固,有深藏之,能遠思。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>思乃精,志之榮,好而壹之神以成。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>精神相反,一而不貳、為聖人。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>治之道,美不老,君子由之佼以好。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>下以教誨子弟,上以事祖考。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>成相竭,辭不蹙,君子道之順以達。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>宗其賢良,辨其殃孽。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>2成相:請成相,道聖王,堯舜尚賢身辭讓,許由善卷,重義輕利行顯明。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>堯讓賢,以為民,氾利兼愛德施均。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>辨治上下,貴賤有等明君臣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>堯授能,舜遇時,尚賢推德天下治。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>雖有聖賢,適不遇世,孰知之?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>堯不德,舜不辭,妻以二女任以事。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>大人哉舜,南面而立萬物備。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>舜授禹,以天下,尚得推賢不失序。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>外不避仇,內不阿親,賢者予。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>禹勞心力,堯有德,干戈不用三苗服。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>舉舜甽畝,任之天下,身休息。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>得后稷,五穀殖;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>夔為樂正鳥獸服;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>契為司徒,民知孝弟尊有德。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>禹有功,抑下鴻,辟除民害逐共工。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>北決九河,通十二渚,疏三江。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>禹傅土,平天下,躬親為民行勞苦。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>得益、皋陶、橫革、直成、為輔。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>契玄王,生昭明,居於砥石遷於商,十有四世,乃有天乙是成湯。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>天乙湯,論舉當,身讓卞隨舉牟光。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>道古賢聖基必張。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>3成相:願陳辭,世亂惡善不此治。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>隱過疾賢,長由姦詐鮮無災。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>患難哉!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>阪為先,聖知不用愚者謀。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>前車已覆,後未知更,何覺時?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>不覺悟,不知苦,迷惑失指易上下。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>中不上達,蒙揜耳目塞門戶。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>門戶塞,大迷惑,悖亂昏莫不終極;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>是非反易,比周欺上惡正直。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>正直惡,心無度,邪枉辟回失道途。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>己無郵人,我獨自美,豈獨無故?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>不知戒,後必有,恨後遂過不肯悔。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>讒夫多進,反覆言語生詐態。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>人之態,不如備,爭寵嫉賢利惡忌;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>妒功毀賢,下歛黨與上蔽匿。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>上壅蔽,失輔埶,任用讒夫不能制。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>郭公長父之難,厲王流於彘。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>周幽厲,所以敗,不聽規諫忠是害。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>嗟我何人,獨不遇時當亂世!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>欲衷對,言不從,恐為子胥身離凶;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>進諫不聽,剄而獨鹿棄之江。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>觀往事,以自戒,治亂是非亦可識。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>託於成相以喻意。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>4成相:請成相,言治方,君論有五約以明。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>君謹守之,下皆平正,國乃昌。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>臣下職,莫游食,務本節用財無極。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>事業聽上,莫得相使,一民力。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>守其職,足衣食,厚薄有等明爵服。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>利往卬上,莫得擅與,孰私得?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>君法明,論有常,表儀既設民知方。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>進退有律,莫得貴賤、孰私王?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>君法儀,禁不為,莫不說教名不移。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>脩之者榮,離之者辱,孰它師?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>刑稱陳,守其銀,下不得用輕私門。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>罪禍有律,莫得輕重威不分。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>請牧祺,明有基,主好論議必善謀。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>五聽脩領,莫不理續主執持。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>聽之經,明其請,參伍明謹施賞刑。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>顯者必得,隱者復顯,民反誠。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>言有節,稽其實,信誕以分賞刑必。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>下不欺上,皆以情言,明若日。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>上通利,隱遠至,觀法不法見不視。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>耳目既顯,吏敬法令莫敢恣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>君教出,行有律,吏謹將之無鈹滑。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>下不私請,各以宜,舍巧拙。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>臣謹脩,君制變,公察善思論不亂。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>以治天下,後世法之成律貫。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG></STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P> 本帖最後由 楊籍富 於 2013-3-15 12:48 編輯 <br /><br /><P align=center><STRONG><FONT size=5>【<FONT color=red>荀子●賦</FONT>】</FONT></STRONG></P>
<P><STRONG>1賦:爰有大物,非絲非帛,文理成章;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>非日非月,為天下明。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>生者以壽,死者以葬。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>城郭以固,三軍以強。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>粹而王,駁而伯,無一焉而亡。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>臣愚不識,敢請之王?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>2賦:王曰:此夫文而不采者歟?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>簡然易知,而致有理者歟?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>君子所敬,而小人所不者歟?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>性不得則若禽獸,性得之則甚雅似者歟?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>匹夫隆之則為聖人,諸侯隆之則一四海者歟?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>致明而約,甚順而體,請歸之禮。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>禮。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>3賦:皇天隆物,以示施下民,或厚或薄,常不齊均。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>桀紂以亂,湯武以賢。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>涽涽淑淑,皇皇穆穆。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>周流四海,曾不崇日。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>君子以脩,跖以穿室。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>大參乎天,精微而無形,行義以正,事業以成。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>可以禁暴足窮,百姓待之而後泰寧。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>臣愚不識,願問其名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>4賦:曰:此夫安寬平而危險隘者邪?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>脩潔之為親,而雜汙之為狄者邪?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>甚深藏而外勝敵者邪?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>法禹舜而能弇跡者邪?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>行為動靜待之而後適者邪?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>血氣之精也,志意之榮也,百姓待之而後寧也,天下待之而後平也,明達純粹而無疵也,夫是之謂君子之知。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>知。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>5賦:有物於此,居則周靜致下,動則綦高以鉅,圓者中規,方者中矩,大參天地,德厚堯禹,精微乎毫毛,而盈大乎寓宙。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>忽兮其極之遠也,攭兮其相逐而反也,卬卬兮天下之咸蹇也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>德厚而不捐,五采備而成文,往來惛憊,通于大神,出入甚極,莫知其門。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>天下失之則滅,得之則存。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>弟子不敏,此之願陳,君子設辭,請測意之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>6賦:曰:此夫大而不塞者與?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>充盈大宇而不窕,入卻穴而不偪者與?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>行遠疾速,而不可託訊者與?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>往來惛憊,而不可為固塞者與?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>暴至殺傷,而不億忌者與?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>功被天下,而不私置者與?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>託地而游宇,友風而子雨,冬日作寒,夏日作暑,廣大精神,請歸之雲。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>雲。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>7賦:有物於此,㒩㒩兮其狀,屢化如神,功被天下,為萬世文。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>禮樂以成,貴賤以分,養老長幼,待之而後存。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>名號不美,與「暴」為鄰。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>功立而身廢,事成而家敗。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>棄其耆老,收其後世。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>人屬所利,飛鳥所害。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>臣愚不識,請占之五泰。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>8賦:五泰占之曰:此夫身女好,而頭馬首者與?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>屢化而不壽者與?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>善壯而拙老者與?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>有父母而無牝牡者與?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>冬伏而夏游,食桑而吐絲,前亂而後治,夏生而惡暑,喜濕而惡雨,蛹以為母,蛾以為父,三俯三起,事乃大已,夫是之謂蠶理。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>蠶。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>9賦:有物於此,生於山阜,處於室堂。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>無知無巧,善治衣裳。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>不盜不竊,穿窬而行。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>日夜合離,以成文章。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>以能合從,又善連衡。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>下覆百姓,上飾帝王。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>功業甚博,不見賢良。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>時用則存,不用則亡。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>臣愚不識,敢請之王。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>10賦:王曰:此夫始生鉅,其成功小者邪?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>長其尾而銳其剽者邪?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>頭銛達而尾趙繚者邪?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>一往一來,結尾以為事。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>無羽無翼,反覆甚極。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>尾生而事起,尾邅而事已。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>簪以為父,管以為母。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>既以縫表,又以連裡:夫是之謂箴理。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>箴。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>11賦:天下不治,請陳佹詩:天地易位,四時易鄉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>列星殞墜,旦暮晦盲。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>幽闇登昭,日月下藏。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>公正無私,見謂從橫1。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>志愛公利,重樓疏堂。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>無私罪人,憼革貳兵。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>道德純備,讒口將將。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>仁人絀約,敖暴擅彊。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>天下幽險,恐失世英。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>螭龍為蝘蜓,鴟梟為鳳凰。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>比干見刳,孔子拘匡。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>昭昭乎其知之明也,郁郁乎其遇時之不祥也,拂乎其欲禮義之大行也,闇乎天下之晦盲也,皓天不復,憂無疆也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>千歲必反,古之常也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>弟子勉學,天不忘也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>聖人共手,時幾將矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>與愚以疑,願聞反辭。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>1.見謂從橫:原錯為「反見從撗」。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>據《群書治要》本補,說見王念孫《讀書雜志》、王先謙《荀子集解》。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>12賦:其小歌曰:念彼遠方,何其塞矣,仁人絀約,暴人衍矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>忠臣危殆,讒人服矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>13賦:琁、玉、瑤、珠,不知佩也,雜布與帛,不知異也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>閭娵子奢,莫之媒也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>嫫母力父,是之喜也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>以盲為明,以聾為聰,以危為安,以吉為凶。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>嗚呼!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>上天!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>曷維其同!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG></STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P> 本帖最後由 楊籍富 於 2013-3-15 12:48 編輯 <br /><br /><P align=center><STRONG><FONT size=5>【<FONT color=red>荀子●大略</FONT>】</FONT></STRONG></P>
<P><STRONG>1大略:大略:2大略:君人者,隆禮尊賢而王,重法愛民而霸,好利多詐而危。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>欲近四旁,莫如中央,故王者必居天下之中,禮也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>3大略:天子外屏,諸侯內屏,禮也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>外屏、不欲見外也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>內屏、不欲見內也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>4大略:諸侯召其臣,臣不俟駕,顛倒衣裳而走,禮也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>《詩》曰:「顛之倒之,自公召之。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>天子召諸侯,諸侯輦輿就馬,禮也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>《詩》曰:「我出我輿,于彼牧矣。</STRONG><STRONG>自天子所,謂我來矣。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>5大略:天子山冕,諸侯玄冠,大夫裨冕,士韋弁,禮也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>6大略:天子御珽,諸侯御荼,大夫服笏,禮也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>7大略:天子彫弓,諸侯彤弓,大夫黑弓,禮也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>8大略:諸侯相見,卿為介,以其教士畢行,使仁居守。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>9大略:聘人以珪,問士以璧,召人以瑗,絕人以玦,反絕以環。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>10大略:人主仁心設焉,知其役也,禮其盡也,故王者先仁而後禮,天施然也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>11大略:聘禮志曰:「幣厚則傷德,財侈則殄禮。」</STRONG><STRONG>禮云禮云,玉帛云乎哉!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>《詩》曰:「物其指矣,唯其偕矣。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>不時宜,不敬文,不驩欣,雖指非禮也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>12大略:水行者表深,使人無陷;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>治民者表亂,使人無失,禮者,其表也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>先王以禮義表天下之亂;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今廢禮者,是棄表也,故民迷惑而陷禍患,此刑罰之所以繁也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>13大略:舜曰:「維予從欲而治。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故禮之生,為賢人以下至庶民也,非為成聖也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然而亦所以成聖也,不學不成;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>堯學於君疇,舜學於務成昭,禹學於西王國。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>14大略:五十不成喪,七十唯衰存。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>15大略:親迎之禮,父南向而立,子北面而跪,醮而命之:「往迎爾相,成我宗事,隆率以敬先妣之嗣,若則有常。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>子曰:「諾!</STRONG><STRONG>唯恐不能,敢忘命矣!」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>16大略:夫行也者,行禮之謂也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>禮也者,貴者敬焉,老者孝焉,長者弟焉,幼者慈焉,賤者惠焉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>17大略:賜予其宮室,猶用慶賞於國家也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>忿怒其臣妾,猶用刑罰於萬民也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>18大略:君子之於子,愛之而勿面,使之而勿視,導之以道而勿彊。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>19大略:禮以順人心為本,故亡於禮經而順於人心者,皆禮也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>20大略:禮之大凡:事生、飾驩也,送死、飾哀也,軍旅、施威也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>21大略:親親、故故、庸庸、勞勞,仁之殺也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>貴貴、尊尊、賢賢、老老、長長、義之倫也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>行之得其節,禮之序也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>仁、愛也,故親;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>義、理也,故行;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>禮、節也,故成。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>仁有里,義有門;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>仁、非其里而處之,非仁也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>義,非其門而由之,非義也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>推恩而不理,不成仁;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>遂理而不敢,不成義;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>審節而不和,不成禮;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>和而不發,不成樂。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故曰:仁義禮樂,其致一也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>君子處仁以義,然後仁也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>行義以禮,然後義也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>制禮反本成末,然後禮也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>三者皆通,然後道也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>22大略:貨財曰賻,輿馬曰賵,衣服曰襚,玩好曰贈,玉貝曰唅。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>賻賵、所以佐生也,贈襚、所以送死也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>送死不及柩尸,弔生不及悲哀,非禮也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故吉行五十,奔喪百里,賵贈及事,禮之大也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>23大略:禮者、政之輓也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>為政不以禮,政不行矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>24大略:天子即位,上卿進曰:「如之何憂之長也?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>能除患則為福,不能除患則為賊。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>授天子一策。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>中卿進曰:「配天而有下土者,先事慮事,先患慮患。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>先事慮事謂之接,接則事優成。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>先患慮患謂之豫,豫則禍不生。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>事至而後慮者謂之後,後則事不舉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>患至而後慮者謂之困,困則禍不可禦。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>授天子二策。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>下卿進曰:「敬戒無怠,慶者在堂,弔者在閭。</STRONG><STRONG>禍與福鄰,莫知其門。</STRONG><STRONG>豫哉!</STRONG><STRONG>豫哉!</STRONG><STRONG>萬民望之。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>授天子三策。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>25大略:禹見耕者耦、立而式,過十室之邑、必下。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>26大略:殺大蚤,朝大晚,非禮也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>治民不以禮,動斯陷矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>27大略:平衡曰拜,下衡曰稽首,至地曰稽顙。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>28大略:大夫之臣,拜不稽首,非尊家臣也,所以辟君也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>29大略:一命齒於鄉,再命齒於族,三命,族人雖七十不敢先。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>上大夫,中大夫,下大夫。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>30大略:吉事尚尊,喪事尚親。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>31大略:君臣不得不尊,父子不得不親,兄弟不得不順,夫婦不得不驩,少者以長,老者以養。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故天地生之,聖人成之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>32大略:聘、問也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>享、獻也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>私覿、私見也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>33大略:言語之美,穆穆皇皇。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>朝廷之美,濟濟鎗鎗。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>34大略:為人臣下者,有諫而無訕,有亡而無疾,有怨而無怒。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>35大略:君於大夫,三問其疾,三臨其喪;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>於士,一問,一臨。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>諸侯非問疾弔喪不之臣之家。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>36大略:既葬,君若父之友食之則食矣,不辟梁肉,有酒醴則辭。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>37大略:寢不踰廟,讌衣不踰祭服,禮也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>38大略:易之咸,見夫婦。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>夫婦之道,不可不正也,君臣父子之本也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>咸、感也,以高下下,以男下女,柔上而剛下。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>39大略:聘士之義,親迎之道,重始也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>40大略:禮者,人之所履也,失所履,必顛蹶陷溺。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>所失微而其為亂大者,禮也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>41大略:禮之於正國家也,如權衡之於輕重也,如繩墨之於曲直也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故人無禮不生,事無禮不成,國家無禮不寧。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>42大略:和鸞之聲,步中武象,趨中韶護。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>君子聽律習容而後出。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>43大略:霜降逆女,冰泮殺止,十日一御。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>44大略:坐視膝,立視足,應對言語視面。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>立視前六尺而大之,六六三十六,三丈六尺。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>45大略:文貌情用,相為內外表裡。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>禮之中焉,能思索謂之能慮。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>46大略:禮者,本末相順,終始相應。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>47大略:禮者,以財物為用,以貴賤為文,以多少為異。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>48大略:下臣事君以貨,中臣事君以身,上臣事君以人。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>49大略:《易》曰:「復自道,何其咎?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>春秋賢穆公,以為能變也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>50大略:士有妒友,則賢交不親;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>君有妒臣,則賢人不至。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>蔽公者謂之昧,隱賢者謂之妒,奉妒昧者謂之交譎。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>交譎之人,妒昧之臣,國之薉孽也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>51大略:口能言之,身能行之,國寶也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>口不能言,身能行之,國器也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>口能言之,身不能行,國用也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>口言善,身行惡,國妖也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>治國者敬其寶,愛其器,任其用,除其妖。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>52大略:不富無以養民情,不教無以理民性。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故家五畝宅,百畝田,務其業,而勿奪其時,所以富之也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>立大學,設庠序,修六禮,明七教,所以道之也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>《詩》曰:「飲之食之,教之誨之。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>王事具矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>53大略:武王始入殷,表商容之閭,釋箕子之囚,哭比干之墓,天下鄉善矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>54大略:天下國有俊士,世有賢人。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>迷者不問路,溺者不問遂,亡人好獨。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>《詩》曰:「我言維服,勿用為笑。</STRONG><STRONG>先民有言,詢於芻蕘。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>言博問也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>55大略:有法者以法行,無法者以類舉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>以其本知其末,以其左知其右,凡百事異理而相守也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>慶賞刑罰,通類而後應;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>政教習俗,相順而後行。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>56大略:八十者一子不事,九十者舉家不事,廢疾非人不養者,一人不事,父母之喪,三年不事,齊衰大功,三月不事,從諸侯來,與新有昏,期不事。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>57大略:子謂子家駒續然大夫,不如晏子;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>晏子功用之臣也,不如子產;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>子產惠人也,不如管仲;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>管仲之為人,力功不力義,力知不力仁,野人也,不可為天子大夫。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>58大略:孟子三見宣王,不言事。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>門人曰:「曷為三遇齊王而不言事?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孟子曰:「吾先攻其邪心。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>59大略:公行子之之燕,遇曾元於塗,曰:「燕君何如?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>曾元曰:「志卑。</STRONG><STRONG>志卑者輕物,輕物者不求助;</STRONG><STRONG>苟不求助,何能舉?</STRONG><STRONG>氐羌之虜也,不憂其係壘也,而憂其不焚也。</STRONG><STRONG>利夫秋毫,害靡國家,然且為之,幾為知計哉!」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>60大略:今夫亡箴者,終日求之而不得;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>其得之也,非目益明也,眸而見之也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>心之於慮亦然。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>61大略:「義」與「利」者,人之所兩有也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>雖堯舜不能去民之欲利;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然而能使其欲利不克其好義也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>雖桀紂不能去民之好義;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然而能使其好義不勝其欲利也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故義勝利者為治世,利克義者為亂世。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>上重義則義克利,上重利則利克義。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故天子不言多少,諸侯不言利害,大夫不言得喪,士不通貨財。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>有國之君不息牛羊,錯質之臣不息雞豚,冢卿不脩幣,大夫不為場園,從士以上皆羞利而不與民爭業,樂分施而恥積藏;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然故民不困財,貧窶者有所竄其手。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>62大略:文王誅四,武王誅二,周公卒業,至成康則案無誅已。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>63大略:多積財而羞無有,重民任而誅不能,此邪行之所以起,刑罰之所以多也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>64大略:上好義,則民闇飾矣!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>上好富,則民死利矣!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>二者治亂之衢也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>民語曰:「欲富乎?</STRONG><STRONG>忍恥矣!</STRONG><STRONG>傾絕矣!</STRONG><STRONG>絕故舊矣!</STRONG><STRONG>與義分背矣!」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>上好富,則人民之行如此,安得不亂!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>65大略:湯旱而禱曰:「政不節與?</STRONG><STRONG>使民疾與?</STRONG><STRONG>何以不雨至斯極也!</STRONG><STRONG>宮室榮與?</STRONG><STRONG>婦謁盛與?</STRONG><STRONG>何以不雨至斯之極也!</STRONG><STRONG>苞苴行與?</STRONG><STRONG>讒夫興與?</STRONG><STRONG>何以不雨至斯極也!」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>66大略:天之生民,非為君也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>天之立君,以為民也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故古者,列地建國,非以貴諸侯而已;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>列官職,差爵祿,非以尊大夫而已。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>67大略:主道知人,臣道知事。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故舜之治天下,不以事詔而萬物成。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>農精於田,而不可以為田師,工賈亦然。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>68大略:以賢易不肖,不待卜而後知吉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>以治伐亂,不待戰而後知克。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>69大略:齊人欲伐魯,忌卞莊子,不敢過卞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>晉人欲伐衛,畏子路,不敢過蒲。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>70大略:不知而問堯舜,無有而求天府。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>曰:先王之道,則堯舜已;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>六貳之博,則天府已。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>71大略:君子之學如蛻,幡然遷之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故其行效,其立效,其坐效,其置顏色、出辭氣效。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>無留善,無宿問。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>72大略:善學者盡其理,善行者究其難。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>73大略:君子立志如窮,雖天子三公問正,以是非對。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>74大略:君子隘窮而不失,勞倦而不苟,臨患難而不忘細席之言。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>歲不寒無以知松柏,事不難無以知君子無日不在是。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>75大略:雨小,漢故潛。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>夫盡小者大,積微者箸,德至者色澤洽,行盡而聲問遠,小人不誠於內而求之於外。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>76大略:言而不稱師謂之畔,教而不稱師謂之倍。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>倍畔之人,明君不內,朝士大夫遇諸塗不與言。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>77大略:不足於行者,說過;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>不足於信者,誠言。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故春秋善胥命,而詩非屢盟,其心一也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>善為詩者不說,善為易者不占,善為禮者不相,其心同也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>78大略:曾子曰:「孝子言為可聞,行為可見。</STRONG><STRONG>言為可聞,所以說遠也;</STRONG><STRONG>行為可見,所以說近也;</STRONG><STRONG>近者說則親,遠者悅則附;</STRONG><STRONG>親近而附遠,孝子之道也。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>79大略:曾子行,晏子從於郊,曰:「嬰聞之:君子贈人以言,庶人贈人以財。</STRONG><STRONG>嬰貧無財,請假於君子,贈吾子以言:乘輿之輪,太山之木也,示諸檃栝,三月五月,為幬采,敝而不反其常。</STRONG><STRONG>君子之檃栝,不可不謹也。</STRONG><STRONG>慎之!</STRONG><STRONG>蘭茞槁本,漸於蜜醴,一佩易之。</STRONG><STRONG>正君漸於香酒,可讒而得也。</STRONG><STRONG>君子之所漸,不可不慎也。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>80大略:人之於文學也,猶玉之於琢磨也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>《詩》曰:「如切如磋,如琢如磨。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>謂學問也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>和之璧,井里之厥也,玉人琢之,為天子寶。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>子贛季路故鄙人也,被文學,服禮義,為天下列士。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>81大略:學問不厭,好士不倦,是天府也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>82大略:君子疑則不言,未問則不言,道遠日益矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>83大略:多知而無親,博學而無方,好多而無定者,君子不與。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>84大略:少不諷誦,壯不論議,雖可,未成也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>85大略:君子壹教,弟子壹學,亟成。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>86大略:君子進則益上之譽,而損下之憂。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>不能而居之,誣也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>無益而厚受之,竊也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>學者非必為仕,而仕者必如學。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>87大略:子貢問於孔子曰:「賜倦於學矣,願息事君。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子曰:「《詩》云:『溫恭朝夕,執事有恪。</STRONG><STRONG>』事君難,事君焉可息哉!」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>「然則,賜願息事親。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子曰:「《詩》云:『孝子不匱,永錫爾類。</STRONG><STRONG>』事親難,事親焉可息哉!」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>「然則賜願息於妻子。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子曰:「《詩》云:『刑于寡妻,至于兄弟,以御於家邦。</STRONG><STRONG>』妻子難,妻子焉可息哉!」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>「然則賜願息於朋友。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子曰:「《詩》云:『朋友攸攝,攝以威儀。</STRONG><STRONG>』朋友難,朋友焉可息哉!」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>「然則賜願息耕。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子曰:「《詩》云:『晝爾于茅,宵爾索綯,亟其乘屋,其始播百穀。</STRONG><STRONG>』耕難,耕焉可息哉!」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>「然則賜無息者乎?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子曰:「望其壙,皋如也,顛如也,鬲如也,此則知所息矣。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>子貢曰:「大哉!</STRONG><STRONG>死乎!</STRONG><STRONG>君子息焉,小人休焉。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>88大略:國風之好色也,傳曰:「盈其欲而不愆其止。</STRONG><STRONG>其誠可比於金石,其聲可內於宗廟。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>小雅不以於汙上,自引而居下,疾今之政以思往者,其言有文焉,其聲有哀焉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>89大略:國將興,必貴師而重傅,貴師而重傅,則法度存。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>國將衰,必賤師而輕傅;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>賤師而輕傅,則人有快;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>人有快則法度壞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>90大略:古者匹夫五十而士。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>天子諸侯子十九而冠,冠而聽治,其教至也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>91大略:君子也者而好之,其人也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>其人而不教,不祥。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>非君子而好之,非其人也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>非其人而教之,齎盜糧,借賊兵也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>92大略:不自嗛其行者,言濫過。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>古之賢人,賤為布衣,貧為匹夫,食則饘粥不足,衣則豎褐不完;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然而非禮不進,非義不受,安取此?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>93大略:子夏家貧,衣若縣鶉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>人曰:「子何不仕?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>曰:「諸侯之驕我者,吾不為臣;</STRONG><STRONG>大夫之驕我者,吾不復見。</STRONG><STRONG>柳下惠與後門者同衣,而不見疑,非一日之聞也。</STRONG><STRONG>爭利如蚤甲,而喪其掌。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>94大略:君人者不可以不慎取臣,匹夫不可不慎取友。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>友者、所以相有也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>道不同,何以相有也?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>均薪施火,火就燥;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>平地注水,水流濕。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>夫類之相從也,如此其著也,以友觀人,焉所疑?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>取友善人,不可不慎,是德之基也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>《詩》曰:「無將大車,維塵冥冥。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>言無與小人處也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>95大略:藍苴路作,似知而非。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>懦弱易奪,似仁而非。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>悍戇好鬥,似勇而非。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>96大略:仁義禮善之於人也,辟之若貨財粟米之於家也,多有之者富,少有之者貧,至無有者窮。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故大者不能,小者不為,是棄國捐身之道也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>97大略:凡物有乘而來,乘其出者,是其反也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>98大略:流言滅之,貨色遠之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>禍之所由生也,生自纖纖也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>是故君子蚤絕之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>99大略:言之信者,在乎區蓋之間。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>疑則不言,未問則不言1。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>1.言:原錯為「利」。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>100大略:知者明於事,達於數,不可以不誠事也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故曰:「君子難說,說之不以道,不說也。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>101大略:語曰:「流丸止於甌臾,流言止於知者。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>此家言邪說之所以惡儒者也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>是非疑,則度之以遠事,驗之以近物,參之以平心,流言止焉,惡言死焉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>102大略:曾子食魚,有餘,曰:「泔之。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>門人曰:「泔之傷人,不若奧之。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>曾子泣涕曰:「有異心乎哉!」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>傷其聞之晚也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>103大略:無用吾之所短,遇人之所長。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故塞而避所短,移而從所仕。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>疏知而不法,辨察而操僻,勇果而無禮,君子之所憎惡也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>104大略:多言而類,聖人也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>少言而法,君子也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>多言無法,而流湎然,雖辯,小人也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>105大略:國法禁拾遺,惡民之串以無分得也,有夫分義,則容天下而治;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>無分義,則一妻一妾而亂。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>106大略:天下之人,唯各特意哉,然而有所共予也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>言味者予易牙,言音者予師曠,言治者予三王。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>三王既以定法度,制禮樂而傳之,有不用而改自作,何以異於變易牙之和,更師曠之律?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>無三王之法,天下不待亡,國不待死。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>107大略:飲而不食者,蟬也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>不飲不食者,浮蝣也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>108大略:虞舜、孝己孝而親不愛,比干、子胥忠而君不用,仲尼、顏淵知而窮於世。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>劫迫於暴國而無所辟之,則崇其善,揚其美,言其所長,而不稱其所短也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>109大略:惟惟而亡者,誹也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>博而窮者,訾也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>清之而俞濁者,口也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>110大略:君子能為可貴,不能使人必貴己;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>能為可用,不能使人必用己。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>111大略:誥誓不及五帝,盟詛不及三王,交質子不及五伯。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG></STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P> 本帖最後由 楊籍富 於 2013-3-15 12:12 編輯 <br /><br /><P align=center><STRONG><FONT size=5>【<FONT color=red>荀子●宥坐</FONT>】</FONT></STRONG></P>
<P><STRONG>1宥坐:孔子觀於魯桓公之廟,有欹器焉,孔子問於守廟者曰:「此為何器?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>守廟者曰:「此蓋為宥坐之器,」孔子曰:「吾聞宥坐之器者,虛則欹,中則正,滿則覆。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子顧謂弟子曰:「注水焉。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>弟子挹水而注之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>中而正,滿而覆,虛而欹,孔子喟然而歎曰:「吁!</STRONG><STRONG>惡有滿而不覆者哉!」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>子路曰:「敢問持滿有道乎?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子曰:「聰明聖知,守之以愚;</STRONG><STRONG>功被天下,守之以讓;</STRONG><STRONG>勇力撫世,守之以怯,富有四海,守之以謙:此所謂挹而損之之道也。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>2宥坐:孔子為魯攝相,朝七日而誅少正卯。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>門人進問曰:「夫少正卯魯之聞人也,夫子為政而始誅之,得無失乎,」孔子曰:居,吾語女其故。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>人有惡者五,而盜竊不與焉:一曰:心達而險;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>二曰:行辟而堅;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>三曰:言偽而辯;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>四曰:記醜而博;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>五曰:順非而澤--此五者有一於人,則不得免於君子之誅,而少正卯兼有之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故居處足以聚徒成群,言談足飾邪營眾,強足以反是獨立,此小人之桀雄也,不可不誅也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>是以湯誅尹諧,文王誅潘止,周公誅管叔,太公誅華仕,管仲誅付里乙,子產誅鄧析史付,此七子者,皆異世同心,不可不誅也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>《詩》曰:『憂心悄悄,慍於群小。</STRONG><STRONG>』小人成群,斯足憂也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>3宥坐:孔子為魯司寇,有父子訟者,孔子拘之,三月不別。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>其父請止,孔子舍之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>季孫聞之,不說,曰:「是老也欺予。</STRONG><STRONG>語予曰:為國家必以孝。</STRONG><STRONG>今殺一人以戮不孝!</STRONG><STRONG>又舍之。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>冉子以告。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子慨然歎曰:嗚呼!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>上失之,下殺之,其可乎?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>不教其民,而聽其獄,殺不辜也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>三軍大敗,不可斬也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>獄犴不治,不可刑也,罪不在民故也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>嫚令謹誅,賊也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今生也有時,歛也無時,暴也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>不教而責成功,虐也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>已此三者,然後刑可即也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>《書》曰:『義刑義殺,勿庸以即,予維曰未有順事。</STRONG><STRONG>』言先教也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故先王既陳之以道,上先服之;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>若不可,尚賢以綦之;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>若不可,廢不能以單之;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>綦三年而百姓從風1矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>邪民不從,然後俟之以刑,則民知罪矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>《詩》曰:『尹氏大師,維周之氐;</STRONG><STRONG>秉國之均,四方是維;</STRONG><STRONG>天子是庳,卑民不迷。</STRONG><STRONG>』是以威厲而不試,刑錯而不用,此之謂也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今之世則不然:亂其教,繁其刑,其民迷惑而墮焉,則從而制之,是以刑彌繁,而邪不勝。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>三尺之岸而虛車不能登也,百仞之山任負車登焉,何則?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>陵遲故也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>數仞之牆而民不踰也,百仞之山而豎子馮而游焉,陵遲故也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今之世陵遲已久矣,而能使民勿踰乎,《詩》曰:『周道如砥,其直如矢。</STRONG><STRONG>君子所履,小人所視。</STRONG><STRONG>眷焉顧之,潸焉出涕。</STRONG><STRONG>』豈不哀哉!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>1.從風:原錯為「往」。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>據《群書治要》本補,說見王念孫《讀書雜志》、王先謙《荀子集解》。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>4宥坐:《詩》曰:「瞻彼日月,悠悠我思。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>道之云遠,曷云能來。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>子曰:「伊稽首不其有來乎?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>5宥坐:孔子觀於東流之水。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>子貢問於孔子曰:「君子之所以見大水必觀焉者,是何?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子曰:「夫水遍與諸生而無為也,似德。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>其流也埤下,裾拘必循其理,似義,其洸洸乎不淈盡,似道。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>若有決行之,其應佚若聲響,其赴百仞之谷不懼,似勇。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>主量必平,似法。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>盈不求概,似正。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>淖約微達,似察。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>以出以入以就鮮絜,似善化。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>其萬折也必東,似志。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>是故見大水必觀焉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>6宥坐:孔子曰:「吾有恥也,吾有鄙也,吾有殆也:幼不能彊學,老無以教之,吾恥之,去其故鄉,事君而達,卒遇故人曾無舊言,吾鄙之;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>與小人處者,吾殆之也。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>7宥坐:孔子曰:「如垤而進,吾與之;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>如丘而止,吾已矣。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今學曾未如肬贅,則具然欲為人師。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>8宥坐:孔子南適楚,厄於陳蔡之間,七日不火食,藜羹不糝,弟子皆有飢色。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>子路進而問之曰:「由聞之:為善者天報之以福,為不善者天報之以禍。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今夫子累德積義懷美,行之日久矣,奚居之隱也?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子曰:「由不識,吾語女。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>女以知者為必用邪?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>王子比干不見剖心乎!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>女以忠者為必用邪?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>關龍逢不見刑乎!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>女以諫者為必用邪?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>吳子胥不磔姑蘇東門外乎!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>夫遇不遇者,時也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>賢不肖者,材也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>君子博學深謀,不遇時者多矣!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>由是觀之,不遇世者眾矣,何獨丘也哉!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>且夫芷蘭生於深林,非以無人而不芳。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>君子之學,非為通也,為窮而不困,憂而意不衰也,知禍福終始而心不惑也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>夫賢不肖者,材也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>為不為者,人也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>遇不遇者,時也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>死生者,命也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今有其人,不遇其時,雖賢,其能行乎?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>苟遇其時,何難之有!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故君子博學深謀,修身端行,以俟其時。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子曰:「由!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>居!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>吾語女。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>昔晉公子重耳霸心生於曹,越王句踐霸心生於會稽,齊桓公小白霸心生於莒。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故居不隱者思不遠,身不佚者志不廣;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>女庸安知吾不得之桑落之下?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>9宥坐:子貢觀於魯廟之北堂,出而問於孔子曰:「鄉者賜觀於太廟之北堂,吾亦未輟,還復瞻被九蓋皆繼,被有說邪?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>匠過絕邪?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子曰:「太廟之堂亦嘗有說,官致良工,因麗節文,非無良材也,蓋曰貴文也。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG></STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P> 本帖最後由 楊籍富 於 2013-3-15 12:11 編輯 <br /><br /><P align=center><STRONG><FONT size=5>【<FONT color=red>荀子●子道</FONT>】</FONT></STRONG></P>
<P><STRONG>1子道:入孝出弟,人之小行也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>上順下篤,人之中行也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>從道不從君,從義不從父,人之大行也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>若夫志以禮安,言以類使,則儒道畢矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>雖堯舜不能加毫末於是矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孝子所不從命有三:從命則親危,不從命則親安,孝子不從命乃衷;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>從命則親辱,不從命則親榮,孝子不從命乃義;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>從命則禽獸,不從命則脩飾,孝子不從命乃敬。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故可以從而不從,是不子也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>未可以從而從,是不衷也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>明於從不從之義,而能致恭敬,忠信、端愨、以慎行之,則可謂大孝矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>傳曰:「從道不從君,從義不從父。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>此之謂也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故勞苦、彫萃而能無失其敬,災禍、患難而能無失其義,則不幸不順見惡而能無失其愛,非仁人莫能行。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>《詩》曰:「孝子不匱。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>此之謂也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>2子道:魯哀公問於孔子曰:「子從父命,孝乎?</STRONG><STRONG>臣從君命,貞乎?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>三問,孔子不對。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子趨出以語子貢曰:「鄉者,君問丘也,曰:『子從父命,孝乎?</STRONG><STRONG>臣從君命,貞乎?</STRONG><STRONG>』三問而丘不對,賜以為何如?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>子貢曰:「子從父命,孝矣。</STRONG><STRONG>臣從君命,貞矣,夫子有奚對焉?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子曰:小人哉!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>賜不識也!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>昔萬乘之國,有爭臣四人,則封疆不削;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>千乘之國,有爭臣三人,則社稷不危;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>百乘之家,有爭臣二人,則宗廟不毀。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>父有爭子,不行無禮;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>士有爭友,不為不義。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故子從父,奚子孝?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>臣從君,奚臣貞?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>審其所以從之之謂孝、之謂貞也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>3子道:子路問於孔子曰:「有人於此,夙興夜寐,耕耘樹藝,手足胼胝,以養其親,然而無孝之名,何也?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子曰:「意者身不敬與?</STRONG><STRONG>辭不遜與?</STRONG><STRONG>色不順與?</STRONG><STRONG>古之人有言曰:『衣與!</STRONG><STRONG>繆與!</STRONG><STRONG>不女聊。</STRONG><STRONG>』今夙興夜寐,耕耘樹藝,手足胼胝,以養其親,無此三者,則何以為而無孝之名也?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>意者所友非仁人邪?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>1孔子曰:由志之,吾語汝。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>雖有國士之力,不能自舉其身。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>非無力也,勢不可也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故入而行不脩,身之罪也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>出而名不章,友之過也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故君子入則篤行,出則友賢,何為而無孝之名也!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>1.意者所友非仁人邪?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>:舊脫。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>據《群書治要》本補,說見王念孫《讀書雜志》、王先謙《荀子集解》。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>4子道:子路問於孔子曰:「魯大夫練而床,禮邪?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子曰:「吾不知也。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>子路出,謂子貢曰:「吾以為夫子無所不知,夫子徒有所不知。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>子貢曰:「汝何問哉?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>子路曰:「由問:『魯大夫練而床,禮邪?</STRONG><STRONG>』夫子曰:『吾不知也。</STRONG><STRONG>』」子貢曰:「吾將為女問之。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>子貢問曰:「練而床,禮邪?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子曰:「非禮也。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>子貢出,謂子路曰:「女謂夫子為有所不知乎!</STRONG><STRONG>夫子徒無所不知。</STRONG><STRONG>女問非也。</STRONG><STRONG>禮:居是邑不非其大夫。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>5子道:子路盛服而見孔子,孔子曰:由,是裾裾何也?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>昔者江出於岷山,其始出也,其源可以濫觴,及其至江之津也,不放舟,不避風,則不可涉也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>非維下流水多邪?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今女衣服既盛,顏色充盈,天下且孰肯諫女矣!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>子路趨而出,改服而入,蓋猶若也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子曰:由志之!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>吾語汝:奮於言者華,奮於行者伐,色知而有能者,小人也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故君子知之曰知之,不知曰不知,言之要也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>能之曰能之,不能曰不能,行之至也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>言要則知,行至則仁;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>既知且仁,夫惡有不足矣哉!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>6子道:子路入,子曰:「由!</STRONG><STRONG>知者若何?</STRONG><STRONG>仁者若何?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>子路對曰:「知者使人知己,仁者使人愛己。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>子曰:「可謂士矣。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>子貢入,子曰:「賜!</STRONG><STRONG>知者若何?</STRONG><STRONG>仁者若何?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>子貢對曰:「知者知人,仁者愛人。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>子曰:「可謂士君子矣。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>顏淵入,子曰:「回!</STRONG><STRONG>知者若何?</STRONG><STRONG>仁者若何?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>顏淵對曰:「知者自知,仁者自愛。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>子曰:「可謂明君子矣。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>7子道:子路問於孔子曰:「君子亦有憂乎?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子曰:「君子其未得也,則樂其意,既已得之,又樂其治。</STRONG><STRONG>是以有終生之樂,無一日之憂。</STRONG><STRONG>小人者其未得也,則憂不得;</STRONG><STRONG>既已得之,又恐失之。</STRONG><STRONG>是以有終身之憂,無一日之樂也。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG></STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P> 本帖最後由 楊籍富 於 2013-3-15 12:09 編輯 <br /><br /><P align=center><STRONG><FONT size=5>【<FONT color=red>荀子●法行</FONT>】</FONT></STRONG></P>
<P><STRONG>1法行:公輸不能加於繩墨,聖人不能加於禮。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>禮者,眾人法而不知,聖人法而知之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>2法行:曾子曰:「無內人之疏而外人之親,無身不善而怨人,無刑己至而呼天。</STRONG><STRONG>內人之疏而外人之親,不亦反乎!</STRONG><STRONG>身不善而怨人,不亦遠乎!</STRONG><STRONG>刑己至而呼天,不亦晚乎!</STRONG><STRONG>《詩》曰:『涓涓源水,不雝不塞。</STRONG><STRONG>轂已破碎,乃大其輻。</STRONG><STRONG>事已敗矣,乃重太息。</STRONG><STRONG>』其云益乎!」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>3法行:曾子病,曾元持足,曾子曰:「元!</STRONG><STRONG>志之!</STRONG><STRONG>吾語汝。</STRONG><STRONG>夫魚鱉黿鼉猶以淵為淺而堀其中,鷹鳶猶以山為卑而增巢其上,及其得也必以餌。</STRONG><STRONG>故君子能無以利害義,則恥辱亦無由至矣。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>4法行:子貢問於孔子曰:「君子之所以貴玉而賤珉者,何也?</STRONG><STRONG>為夫玉之少而珉之多邪?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子曰:惡!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>賜!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>是何言也!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>夫君子豈多而賤之,少而貴之哉!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>夫玉者,君子比德焉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>溫潤而澤,仁也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>栗而理,知也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>堅剛而不屈,義也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>廉而不劌,行也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>折而不撓,勇也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>瑕適並見,情也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>扣之,其聲清揚而遠聞,其止輟然,辭也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故雖有珉之雕雕,不若玉之章章。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>《詩》曰:『言念君子,溫其如玉。</STRONG><STRONG>』此之謂也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>5法行:曾子曰:「同游而不見愛者,吾必不仁也;</STRONG><STRONG>交而不見敬者,吾必不長也;</STRONG><STRONG>臨財而不見信者,吾必不信也。</STRONG><STRONG>三者在身曷怨人!</STRONG><STRONG>怨人者窮,怨天者無識。</STRONG><STRONG>失之己而反諸人,豈不亦迂哉!」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>6法行:南郭惠子問於子貢曰:「夫子之門何其雜也?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>子貢曰:「君子正身以俟,欲來者不距,欲去者不止。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>且夫良醫之門多病人,檃栝之側多枉木,是以雜也。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>7法行:孔子曰:「君子有三恕:有君不能事,有臣而求其使,非恕也;</STRONG><STRONG>有親不能報,有子而求其孝,非恕也;</STRONG><STRONG>有兄不能敬,有弟而求其聽令,非恕也。</STRONG><STRONG>士明於此三恕,則可以端身矣。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>8法行:孔子曰:「君子有三思而不可不思也:少而不學,長無能也;</STRONG><STRONG>老而不教,死無思也;</STRONG><STRONG>有而不施,窮無與也。</STRONG><STRONG>是故君子少思長,則學;</STRONG></P>
<P><STRONG>老思死,則教;</STRONG><STRONG>有思窮,則施也。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG></STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P> 本帖最後由 楊籍富 於 2013-3-15 13:04 編輯 <br /><br /><P align=center><STRONG><FONT size=5>【<FONT color=red>荀子●哀公</FONT>】</FONT></STRONG></P>
<P><STRONG>1哀公:魯哀公問於孔子曰:「吾欲論吾國之士,與之治國,敢問如何取之邪?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子對曰:「生今之世,志古之道:居今之俗,服古之服;</STRONG><STRONG>舍此而為非者,不亦鮮乎!」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>2哀公:哀公曰:「然則夫章甫絇屨,紳帶而搢笏者,此賢乎?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子對曰:「不必然,夫端衣玄裳,絻而乘路者,志不在於食葷;</STRONG><STRONG>斬衰菅屨,杖而啜粥者,志不在於酒肉。</STRONG><STRONG>生今之世,志古之道;</STRONG><STRONG>居今之俗,服古之服;</STRONG><STRONG>舍此而為非者,雖有,不亦鮮乎!」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>3哀公:哀公曰:「善!」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子曰:「人有五儀:有庸人,有士,有君子,有賢人,有大聖。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>4哀公:哀公曰:「敢問何如斯可謂庸人矣?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子對曰:「所謂庸人者,口不道善言,心不知邑邑;</STRONG><STRONG>不知選賢人善士託其身焉以為己憂;</STRONG><STRONG>動行不知所務,止立不知所定;</STRONG><STRONG>日選擇於物,不知所貴;</STRONG><STRONG>從物如流,不知所歸;</STRONG><STRONG>五鑿為正,心從而壞:如此則可謂庸人矣。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>5哀公:哀公曰:「善!</STRONG><STRONG>敢問何如斯可謂士矣?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子對曰:「所謂士者,雖不能盡道術,必有率也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>雖不能遍美善,必有處也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>是故知不務多,務審其所知;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>言不務多,務審其所謂;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>行不務多,務審其所由。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故知既已知之矣,言既已謂之矣,行既已由之矣,則若性命肌膚之不可易也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故富貴不足以益也,卑賤不足以損也:如此則可謂士矣。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>6哀公:哀公曰:「善!</STRONG><STRONG>敢問何如斯可謂之君子矣?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子對曰:「所謂君子者,言忠信而心不德,仁義在身而色不伐,思慮明通而辭不爭,故猶然如將可及者,君子也。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>7哀公:哀公曰:「善!</STRONG><STRONG>敢問何如斯可謂賢人矣?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子對曰:「所謂賢人者,行中規繩而不傷於本,言足法於天下而不傷於身,富有天下而無怨財,布施天下而不病貧:如此則可謂賢人矣。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>8哀公:哀公曰:「善!</STRONG><STRONG>敢問何如斯可謂大聖矣?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子對曰:「所謂大聖者,知通乎大道,應變而不窮,辨乎萬物之情性者也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>大道者,所以變化遂成萬物也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>情性者,所以理然不取舍也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>是故其事大辨乎天地,明察乎日月,總要萬物於風雨,繆繆肫肫,其事不可循,若天之嗣,其事不可識,百姓淺然不識其鄰:若此則可謂大聖矣。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>哀公曰:「善!」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>9哀公:魯哀公問舜冠於孔子,孔子不對。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>三問不對。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>哀公曰:「寡人問舜冠於子,何以不言也?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子曰:「古之王者,有務而拘領者矣,其政好生而惡殺焉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>是以鳳在列樹,麟在郊野,烏鵲之巢可俯而窺也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>君不此問,而問舜冠,所以不對也。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>10哀公:魯哀公問於孔子曰:「寡人生於深宮之中,長於婦人之手,寡人未嘗知哀也,未嘗知憂也,未嘗知勞也,未嘗知懼也,未嘗知危也。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子曰:「君之所問,聖君之問也,丘、小人也,何足以知之?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>曰:「非吾子無所聞之也。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子曰:「君入廟門而右,登自胙階,仰視榱棟,俯見几筵,其器存,其人亡,君以此思哀,則哀將焉而不至矣?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>君昧爽而櫛冠,平明而聽朝,一物不應,亂之端也,君以此思憂,則憂將焉而不至矣?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>君平明而聽朝,日昃而退,諸侯之子孫必有在君之末庭者,君以思勞,則勞將焉而不至矣?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>君出魯之四門,以望魯四郊,亡國之虛則必有數蓋焉,君以此思懼,則懼將焉而不至矣?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>且丘聞之,君者,舟也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>庶人者,水也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>水則載舟,水則覆舟,君以此思危,則危將焉而不至矣?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>11哀公:魯哀公問於孔子曰:「紳委章甫有益於仁乎?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子蹴然曰:「君號然也?</STRONG><STRONG>資衰苴杖者不聽樂,非耳不能聞也,服使然也。</STRONG><STRONG>黼衣黼裳者不茹葷,非口不能味也,服使然也。</STRONG><STRONG>且丘聞之,好肆不守折,長者不為市。</STRONG><STRONG>竊其有益與其無益,君其知之矣。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>12哀公:魯哀公問於孔子曰:「請問取人。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子對曰:「無取健,無取詌,無取口啍。</STRONG><STRONG>健、貪也;</STRONG><STRONG>詌、亂也;</STRONG><STRONG>口啍、誕也。</STRONG><STRONG>故弓調而後求勁焉,馬服而後求良焉,士信愨而後求知能焉。</STRONG><STRONG>士不信愨而有多知能,譬之其豺狼也,不可以身尒也。</STRONG><STRONG>語曰:桓公用其賊,文公用其盜。</STRONG><STRONG>故明主任計不信怒,闇主信怒不任計。</STRONG><STRONG>計勝怒則彊,怒勝計則亡。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>13哀公:定公問於顏淵曰:「子亦聞1東野畢2之善馭乎?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>顏淵對曰:「善則善矣,雖然,其馬將失。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>定公不悅,入謂左右曰:「君子固讒人乎!</STRONG><STRONG>。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>三日而校來謁,曰:「東野畢之馬失。</STRONG><STRONG>兩驂列,兩服入廄。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>定公越席而起曰:「趨駕召顏淵!」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>顏淵至,定公曰:「前日寡人問吾子,吾子曰:『東野畢之駛善則善矣,雖然,其馬將失。</STRONG><STRONG>』不識吾子何以知之?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>顏淵對曰:臣以政知之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>昔舜巧於使民,而造父巧於使馬;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>舜不窮其民,造父不窮其馬;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>是以舜無失民,造父無失馬。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今東野畢之馭,上車執轡銜,體正矣;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>步驟馳騁,朝禮畢矣;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>歷險致遠,馬力盡矣;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然猶求馬不已,是以知之也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>定公曰:「善,可得少進乎?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>顏淵對曰:「臣聞之,鳥窮則啄,獸窮則攫,人窮則詐。</STRONG><STRONG>自古及今,未有窮其下而能無危者也。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>1.子亦聞:舊脫。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>據《孔子家語》改。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>說見王念孫《讀書雜志》。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>2.畢:原錯為「子」。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>據《孔子家語》改。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>說見王念孫《讀書雜志》。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG></STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P> 本帖最後由 楊籍富 於 2013-3-15 13:04 編輯 <br /><br /><P align=center><STRONG><FONT size=5>【<FONT color=red>荀子●堯問</FONT>】</FONT></STRONG></P>
<P><STRONG>1堯問:堯問於舜曰:「我欲致天下,為之奈何?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>對曰:「執一無失,行微無怠,忠信無倦,而天下自來。</STRONG><STRONG>執一如天地,行微如日月,忠誠盛於內,賁於外,形於四海,天下其在一隅邪!</STRONG><STRONG>夫有何足致也!」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>2堯問:魏武侯謀事而當,群臣莫能逮,退朝而有喜色。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>吳起進曰:「亦嘗有以楚莊王之語,聞於左右者乎?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>武侯曰:「楚莊王之語何如?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>吳起對曰:「楚莊王謀事而當,群臣莫逮,退朝而有憂色。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>申公巫臣進問曰:『王朝而有憂色,何也?</STRONG><STRONG>』莊王曰:不穀謀事而當,群臣莫能逮,是以憂也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>其在中蘬之言也,曰:「諸侯自為得師者王,得友者霸,得疑者存,自為謀而莫己若者亡。」<BR></STRONG><STRONG><BR>今以不穀之不肖,而群臣莫能逮,吾國幾於亡乎!</STRONG><STRONG>是以憂也。</STRONG><STRONG>楚莊王以憂,而君以喜。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>武侯逡巡再拜曰:「天使夫子振寡人之過也。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>3堯問:伯禽將歸於魯,周公謂伯禽之傅曰:「汝將行,盍志而子美德乎?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>對曰:「其為人寬,好自用以慎。</STRONG><STRONG>此三者,其美德已。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>周公曰:「嗚呼!</STRONG><STRONG>以人惡為美德乎?</STRONG><STRONG>君子好以道德,故其民歸道。</STRONG><STRONG>彼其寬也,出無辨矣,女又美之!</STRONG><STRONG>彼其好自用也,是所以窶小也。</STRONG><STRONG>君子力如牛,不與牛爭力;</STRONG><STRONG>走如馬,不與馬爭走;</STRONG><STRONG>知如士,不與士爭知。</STRONG><STRONG>彼爭者均者之氣也,女又美之!</STRONG><STRONG>彼其慎也,是其所以淺也。</STRONG><STRONG>聞之曰:『無越踰不見士。</STRONG><STRONG>』見士問曰:『無乃不察乎?</STRONG><STRONG>』不聞即物少至,少至則淺。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>彼淺者,賤人之道也,女又美之!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>吾語女:我、文王之為子,武王之為弟,成王之為叔父,吾於天下不賤矣;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然而吾所執贄而見者十人,還贄而相見者三十人,貌執之士者百有餘人,欲言而請畢事者千有餘人,於是吾僅得三士焉,以正吾身,以定天下。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>吾所以得三士者,亡於十人與三十人中,乃在百人與千人之中。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故上士吾薄為之貌,下士吾厚為之貌,人人皆以我為越踰好士,然故士至;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>士至而後見物,見物然後知其是非之所在。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>戒之哉!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>女以魯國驕人,幾矣!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>夫仰祿之士猶可驕也,正身之士不可驕也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>彼正身之士,舍貴而為賤,舍富而為貧,舍佚而為勞,顏色黎黑而不失其所,是以天下之紀不息,文章不廢也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>4堯問:語曰:繒丘之封人,見楚相孫叔敖曰:「吾聞之也:處官久者士妒之,祿厚者民怨之,位尊者君恨之。</STRONG><STRONG>為相國有此三者,而不得罪於楚之士民何也?」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孫叔敖曰:「吾三相楚而心瘉卑,每益祿而施瘉博,位滋尊而禮瘉恭,是以不得罪於楚之士民也。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>5堯問:子貢問於孔子曰:「賜為人下而未知也。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孔子曰:「為人下者乎?</STRONG><STRONG>其猶土也。</STRONG><STRONG>深抇之而得甘泉焉,樹之而五穀蕃焉,草木殖焉,禽獸育焉;</STRONG><STRONG>生則立焉,死則入焉;</STRONG><STRONG>其功,而不息。</STRONG><STRONG>人下者其猶土也。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>6堯問:昔虞不用宮之奇而晉并之,萊不用子馬而齊并之,紂刳王子比干而武王得之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>不親賢用知,故身死國亡也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>7堯問:為說者曰:「孫卿不及孔子。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>是不然。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>孫卿迫於亂世,遒於嚴刑,上無賢主,下遇暴秦,禮義不行,教化不成,仁者絀約,天下冥冥,行全刺之,諸侯大傾。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>當是時也,知者不得慮,能者不得治,賢者不得使。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>故君上蔽而無睹,賢人距而不受。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>然則孫卿懷將聖之心,蒙佯狂之色,視天下以愚。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>《詩》曰:「既明且哲,以保其身。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>此之謂也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>是其所以名聲不白,徒與不眾,光輝不博也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今之學者,得孫卿之遺言餘教,足以為天下法式表儀。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>所存者神,所過者化,觀其善行,孔子弗過。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>世不詳察,云非聖人,奈何!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>天下不治,孫卿不遇時也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>德若堯禹,世少知之;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>方術不用,為人所疑;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>其知至明,循道正行,足以為紀綱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>嗚呼!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>賢哉!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>宜為帝王。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>天地不知,善桀紂,殺賢良,比干剖心,孔子拘匡,接輿避世,箕子佯狂,田常為亂,闔閭擅強。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>為惡得福,善者有殃。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>今為說者,又不察其實,乃信其名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>時世不同,譽何由生?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>不得為政,功安能成?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG>志修德厚,孰謂不賢乎!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P>
<P><STRONG></STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG> </P> <STRONG>【發表完畢】</STRONG>
頁:
1
[2]